Basistechniek: kaartformaten en matten, kaart voor grote jongen en verhuiskaart

 Hoi allemaal,

We beginnen 2021 goed! De lockdown duurt nog wel even voort en juist nu is het moment om jullie net een beetje extra uit te dagen en te inspireren. Daarom gaat het desingteam CS dit jaar een reeks blogposts aanbieden waarin we jullie basistechnieken willen voorstellen en uitleggen. Onze groep volgers groeit gestaag, en ook onze creatief groep groeit goed. De groep is gemêleerd gezelschap van beginnende knutselaars tot zeer gevorderd. Dat maakt de groep zo leuk!  Speciaal voor de beginnend dames willen we iets extra's bieden, en dat doen we door ongeveer eens per maand een blogpost aan te bieden waarin we een basistechniek uitleggen. 

Vandaag mag ik aftrappen en ik begin met iets basaals: standaard kaartmaten en matten. Wat is een standaard kaart, en wat is 'matten' eigenlijk? Welk papier gebruik je het best voor een kaartbasis en hoe snijd je van een A-viertje twee kaarten? Dat laat ik jullie zien aan de hand van twee voorbeeldkaarten die ik gemaakt heb. Beiden zijn standaardkaartformaten, de een rechthoekig, de ander vierkant. De een een verhuiskaart, het andere is een verjaardagskaart. 

 Toen ik kaarten ging maken had ik geen idee van kaartformaten, enveloppen en ik was al helemaal onbekend met 'matten'. Het woord 'matten' kan een zelfstandig naamwoord zijn, namelijk het meervoud van 'mat', maar het kan ook een werkvorm zijn: je 'mat' de kaart. Snap je het nog? Hoe dan ook, ik kocht kant en klare kaarten met enveloppen, en dat was een tijd prima! Maar die kaarten zijn vaak niet strak gevouwen, of hebben net de verkeerde kleur, en dus ben ik me gaan verdiepen in het zelf maken van een kaartbasis. 

De standaard kaart 

Waarom standaard formaten? Dat hoeft natuurlijk niet, je kunt een kaart maken in elk formaat die je wilt. Maar als je je kaart wilt sturen moet hij wel in een enveloppe passen en meekunnen met de post. Vandaar dat het handig is om te weten wat standaard kaart formaten zijn. Bovendien wordt veel cardstock (papier waarvan je de kaartbasis het beste kunt maken) geleverd in A4 formaat. Uit een A4 haal je twee keer een standaard kaartbasis. De afmetingen van een A4-tje zijn 21 cm breed en 29,7 cm lang. En dus zijn de standaard formaten:  

Rechthoekig: 

- kaart = 10,5 x 14,85 cm, enveloppe = 11,0 x 16,0 

- kaart groot = 12,0 x 17,2 cm, enveloppe = 12,4 x 18,0 cm

Vierkant:

- kaart klein = 10 x 10 cm, enveloppe = 12,0 x 12,0 cm

- kaart standaard =  12 x 12 cm, enveloppe = 14 x 14 cm

kaart groot = 15 x 15 cm, enveloppe = 16 x 16 cm

Matten

Als je goed naar zelfgemaakte kaarten kijkt zie je vaak dat de maakster een kaart heeft gemat. Op de kaartbasis bevindt zich dan mat in veelal een andere (contrasterende) kleur die net iets kleiner is dan de kaartbasis zelf. Boven op de mat komt vaak het paneel met het ontwerp dat door de kaartmaakster is gemaakt (de oplegger). Op de vierkante verhuiskaart die ik gemaakt heb zie je een blauwe kaartbasis, een witte mat met daarbovenop het paneel met de tekst en/of afbeelding (zie foto hieronder).

Matten snijden

Hoe snijd je je matten? De hoofdregel is: 5 millimeter kleiner dan de kaartbasis. Dus bij een kaartbasis van 10,5 x 14,8 cm is de kaartmat 10 x 14,3 cm. Je kunt je kaart matten zo vaak je wilt (en mogelijk is), maar de ervaring leert dat tenminste 1x matten een mooi effect geeft. Wil je vaker matten, dan herhaal je de hoofdregel en snijd je de mat steeds weer 5 mm kleiner rondom. Je kunt er ook voor kiezen om alleen de kaartbasis te nemen en om er vervolgens het paneel met jouw design op te leggen. Dat heb ik gedaan bij de rechthoekige kaart (zie ook foto hieronder). 

Hierboven is manier gegeven om je matten te snijden. Als je kijkt naar de verhuiskaart die ik gemaakt heb, dan zie je dat de witte mat een stuk kleiner gesneden is dan de kaartbasis. Zelf vind ik het leuk om juist met afwijkende maten te werken, voor een ander effect. Dus varieer naar eigen inzicht en naar hartenlust zou ik zeggen ;-)

Kaartbasis zelf snijden, wat is handig? 

Zoals al is aangegeven is een A4-tje (velletje kopieerpapier, standaard cardstock) 21 cm breed is en 29,7 cm lang is. Uit een A4 haal je twee keer een kaartbasis. Je kunt ervoor kiezen om de kaart naar boven op te laten klappen (top-folded) of opzij (van rechts naar links). De top-folded kaart snijd je op de 21 cm kant door bij 10,5 cm. Dat geeft 2 stroken van 10,5 x 29,7cm. Om de kaart dicht te klappen moet je 'm precies in het midden vouwen, dus bij 14,85 cm. Zelf vind ik dat een lastige maat, en wat ik vaak doe is mijn kaart in de lengte een heel klein beetje korten naar 29 cm, zodat 14,5 cm precies het midden is van mijn kaart en dit dus makkelijk te vouwen is. 

Wil je een kaart die van rechts naar links openslaat, dan snijd je het cardstock aan de lange zijde bij  14,85 cm en je vout 'm bij 10,5 cm. Je kunt deze kaart zowel horizontaal als verticaal gebruiken en versieren. Maar ook hier is het handig om je A4 cardstock te korten op 29 cm, zodat je 'm kunt snijden bij 14,5 cm. 

Tip: wil je meedoen met de sketch-challenge op de groep, neem dan een kaartformaat dat groter is dan normaal. Op die manier is er voldoende plek voor alle matten en laagjes op de kaart. Mijn persoonlijke stijl is die van strak en eenvoudig, en je voor mijn 'gewone' kaartjes kies ik dan ook vaak een gewone kaartmaat en zelfs soms een kleine maat (bijvoorbeeld vierkant 10 x 10 cm). Maar voor de sketch-kaarten pak ik altijd uit ;-). 

Welk papier gebruik je voor een kaartbasis, en wat voor een mat? 

Uiteraard  ben je ook hier helemaal vrij in, maar een kaartbasis moet soms veel lagen aankunnen en dus is het handig dat die gemaakt wordt van wat dikker papier. In de knutselwereld heet dat cardstock, ik heb er geen Nederlands woord voor helaas. Het carstock van CS is 300 gsm (300 grams papier). Ander cardstock is soms wel 320 gsm. Ga je naar nog dikker 'papier', dan kom je terecht in 'chipboard' (Graupappe, ook hier ken ik geen Nederlands woord voor) of zelfs karton. Het chipboard wordt vaak gebruikt om de omslagen van mini-albums mee te maken. 

De mat kan ook gesneden worden van cardstock, maar zelf gebruik ik vaak papier dat lichter is van gewicht, gewoon papier en dan in een kleurtje. Mijn matten zijn vaak zwart of blauw, voor het contrast met mijn kaartbasis die vaak wit is. Maar dat is allemaal een kwestie van smaak. In ieder geval gebruik ik voor de matten vaak dunner papier. 

Hieronder nog een paar foto's van de kaarten die ik maakte. 

Mijn neefje heeft een eigen huis gekocht en gaat voor het eerst op zich zelf wonen. Dat verdient natuurlijk een mooie kaart. Voor deze kaart heb ik me laten inspireren door de leuke oud Hollandse kaarten die ik op Pinterest zag. Ik trok een superoud stempelsetje uit de kast en stempelde de grachtenpandjes (ze komen uit Amsterdam). Vervolgens heb ik met een witte gelpen de huisjes 'gekleurd', de wolkjes ge-doodled en een doodle randje aangebracht. Bij het huisje dat symbolisch zijn huis moet voorstellen heb ik een rood hartje aangebracht.  

'Sunray' of 'sunburst' techniek

De verjaardagskaart is voor het zoontje van mijn collegaatje. Hij wordt alweer twee en ik wilde er een vrolijke kaart van maken. Ik maakt een zogeheten 'sunburst'-kaart, of  'sunray'-kaart. Het idee is heel eenvoudig, het maken vond ik een stuk lastiger ;-). Hierna vind je heel in het kort een uitleg en een tweetal foto's hoe ik mijn kaart gemaakt heb.

Inmiddels weet ik dat je 'sun ray' kaarten eenvoudiger kunt maken. Mocht ik de moed nog kunnen opbrengen, dan presenteer ik jullie dat ook nog eens ;-). Overigens ben ik wel tevreden met het resultaat. Omdat ik de kaart in eerste instantie wat donker vond voor een kinderkaartje, heb ik met witte stansdelen gewerkt en ben ik los gegaan met de glitterglue van CS. Was is dat leuk spul zeg, de cake, de ster en de randen van de kaart: alles heb ik ermee ingesmeerd. Geeft de kaart net iets feestelijks. 

Hieronder zie je hoe ik de kaartbasis het opgedeeld in 'sunrays'. Ik trok op 5 cm van de onderzijde van de kaart eerst een horizontale lijn. Daarna tekende ik de 'zonnestralen'. De zonnestralen heb ik uitgesneden en de uitgesneden stukjes carstock heb ik gebruikt als sjabloon. Een leuke techniek om te doen, maar ik raakte in de war bij het plakken. Zorg ervoor dat je je sjablonen aanbrengt op de kant die je ook op de kaart wilt zien. Mijn designerpapier was wit aan de achterkant en juist daar had ik mijn stralen op overgetrokken. Foutje dus, want niks paste! Dus: de sjablonen overtrekken op de kant van het designerpapier dat je wilt laten zien op de kaart. En dan het beste meteen nummeren, zodat je niet in de war raakt. En uiteindelijk bleken de stukken soms minder goed te passen dan gehoopt. Vandaar dat ik over de gehele kaart smalle reepjes paars cardstock heb aangebracht, om het ontwerp netter te maken. 

Tot zover mijn eerste blogpost waarin ik een basistechniek heb voorgesteld. Ik hoop van harte vooral de beginnend kaarten maakster geholpen te hebben. En let wel, dit zijn standaard formaten, maar maak gerust de kaart die jezelf wilt. Maak ook eens een leuke slimline kaart bijvoorbeeld. En experimenteer! We zien jullie creaties graag op onze Facebookgroep 'Creatief met Craft Sensations en Art Sensations' ;-) 

Creatieve groetjes,

Sandra 

Gebruikte producten